Nốt ruồi là những đốm đen hoặc nâu trên da do sự tập trung của các yếu tố làm tăng sắc tố da. Hầu hết nốt ruồi xuất hiện trên tất cả các bộ phận của cơ thể khi còn trẻ. Và thay đổi theo thời gian ở những vùng da tiếp xúc nhiều với ánh sáng. Sự phát triển của nốt ruồi là vô hại và không thay đổi theo thời gian. Chỉ một số ít là ác tính vì nốt ruồi thường bị nhầm lẫn với khối u ác tính. Hãy cùng Phòng khám Đa khoa Ân Đức tìm hiểu về nốt ruồi nổi lên do đâu qua bài viết dưới đây!
I. Nốt ruồi là gì?
Nốt ruồi (còn gọi là mụn ruồi) là những đốm đen nhỏ, sậm màu, hình tròn hoặc hình bầu dục. Chúng xuất hiện đơn độc hoặc thành nhóm gồm nhiều đốm lân cận trên da. Nốt ruồi có thể xuất hiện ở bất cứ đâu trên cơ thể như lòng bàn tay, lòng bàn chân. Da đầu, móng tay, mắt hay thậm chí là bộ phận sinh dục. Tuổi thọ của nốt ruồi có thể dao động từ đến 50 năm.
Hầu hết các nốt ruồi xuất hiện ở thời thơ ấu và thường phát triển trong 25 đến 30 năm đầu đời. Trung bình mỗi người trưởng thành có từ 10 đến 40 nốt ruồi. Các mụn ruồi thường thay đổi chậm về hình dạng và số lượng. Chúng có thể thay đổi màu sắc một chút hoặc nổi lên và đôi khi mọc tóc. Nốt ruồi cũng có thể mờ dần và biến mất sau đó.
II. Nốt ruồi nổi lên trên cơ thể như thế nào?
Cấu trúc của da bao gồm:
+ Lớp biểu bì: Đây là lớp da mỏng mà chúng ta vẫn có thể nhìn thấy được bằng mắt thường. Nó có tác dụng chống thấm nước và bảo vệ cơ thể khỏi tác động của vi khuẩn và các loại vi khuẩn khác.
+ Lớp trung bì: Lớp trung bì bao gồm lớp trung bì bề ngoài và lớp trung bì sâu. Nó nằm bên dưới lớp biểu bì, dày hơn và chứa các mạch máu, bạch huyết. Đầu dây thần kinh, sợi cơ, mồ hôi, tuyến bã nhờn và nang lông.
+ Lớp mỡ dưới da: Nằm phía dưới lớp hạ bì là một lớp mỡ dày và mô liên kết. Nó chứa bạch huyết và cung cấp máu của cơ thể. Giúp ngăn ngừa tổn thương các cơ quan dưới da và còn là nguồn dự trữ năng lượng cho cơ thể.
Nốt ruồi được hình thành ở phần dưới của lớp biểu bì. Điều này là do sự phân bố sắc tố da không đồng đều. Có nghĩa là các tế bào melanocytes (tế bào tạo ra sắc tố da và mang lại màu sắc tự nhiên cho da) không được phân bổ đều trên da. Chúng được tìm thấy trong da và phát triển thành từng nhóm, cụm.
Nốt ruồi thường có màu nâu hoặc đen, có thể dẹt hoặc nổi lên, hình tròn hoặc hình bầu dục. Có thể mọc đơn lẻ hoặc có nhiều trường hợp nốt ruồi nằm cạnh nhau và có thể xuất hiện ở bất cứ đâu trên da. Các vết bớt phổ biến hơn ở tuổi thiếu niên và mang thai. Và trên những vùng da thường xuyên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Người ta ước tính rằng một người trưởng thành có thể có từ 10 đến 40 nốt ruồi. Theo thời gian, nốt ruồi không thay đổi đáng kể về kích thước hoặc màu sắc. Một số trường hợp lông mọc ở mụn ruồi, chúng không thay đổi hoặc tự biến mất.
III. Nguyên nhân nốt ruồi nổi lên
Nguyên nhân gây ra nốt ruồi là do các tế bào hắc tố tụ tập thành từng nhóm thay vì lan ra khắp da. Các vết bớt có thể trở nên sẫm màu hơn do:
+ Thay đổi nội tiết tố khi tiếp xúc với ánh sáng mặt trời,
+ Tuổi dậy thì
+ Hoặc khi mang thai.
Ngoài ra, nếu không biết cách bảo vệ làn da khỏi tác động của tia UV của ánh nắng mặt trời thì nốt ruồi mới cũng có thể xuất hiện.
IV. Các loại nốt ruồi thường gặp
Các nốt ruồi thường được chia làm 3 loại:
+ Các mụn ruồi thông thường: Trong các loại vết bớt thì đây là loại vết bớt phổ biến nhất, hầu hết đều có kích thước nhỏ, sẫm màu và lành tính. Các vết bớt thường có đường viền rõ ràng, đều đặn.
+ Nốt ruồi bẩm sinh: Là vết bớt được phát hiện khi sinh ra hay còn gọi là vết bớt. Cứ 100 người thì có 1 người có vết bớt bẩm sinh. Loại nốt ruồi này có nguy cơ phát triển thành khối u ác tính cao hơn nốt ruồi xuất hiện sau khi sinh. Nếu đường kính của nốt ruồi lớn hơn 8 mm thì nguy cơ ung thư sẽ tăng lên.
+ Nốt ruồi loạn sản: Còn được gọi là nốt ruồi không điển hình. Loại nốt ruồi này thường lớn hơn 5 mm. Có viền mờ/nhợt nhạt, hình dạng và màu sắc không đều và thường có tính chất di truyền. Một người càng có nhiều nốt ruồi loạn sản thì nguy cơ mắc khối u ác tính và ung thư da càng cao.
V. Cách phân biệt nốt ruồi lành tính và ác tính
Hầu hết nốt ruồi đều lành tính và không thay đổi theo thời gian. Tuy nhiên, cũng có nhiều trường hợp nốt ruồi là dấu hiệu của khối u ác tính (ung thư hắc tố). Và có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của chúng ta. Vậy làm sao để phân biệt được nốt ruồi lành tính và ác tính?
Danh mục bài viết
1. Nốt ruồi lành tính
Dấu hiệu phổ biến nhất của vết bớt lành tính là một đốm nhỏ màu nâu. Ngoài ra còn có các đặc điểm khác như:
+ Màu sắc và họa tiết: Có thể có màu nâu, đen, xanh, đỏ hoặc hồng màu đồng nhất.
+ Bề mặt nhẵn, phẳng hoặc hơi nhô lên.
+ Hình dạng: Thường là hình tròn hoặc hình bầu dục, có cạnh rõ ràng.
+ Kích thước : Đường kính thường nhỏ hơn 6 mm.
+ Nốt ruồi bẩm sinh có thể lớn hơn bình thường và che phủ các bộ phận trên khuôn mặt, cơ thể hoặc tứ chi.
2. Nốt ruồi ác tính
Nốt ruồi có thể là dấu hiệu của ung thư da và có đặc điểm là hình dạng bất thường (các cạnh không rõ). Màu sắc không đều, kích thước tăng nhanh hoặc cao lên nhanh chóng dẫn đến loét. Một số khu vực cũng có thể khiến nốt ruồi trở thành ung thư, chẳng hạn như: các vùng tiếp xúc với ánh sáng (mặt, cổ, ngực…). Hoặc các vùng bị cọ xát mạnh. Ví dụ: da đầu (do chải), nếp gấp quần áo, v.v.
Vị trí u thường gặp ở nam giới là ngực và lưng (do khỏa thân); Đối với nữ là cổ áo (vì áo không có cổ). Đặc biệt, khối u ác tính là một trong những loại ung thư phổ biến nhất ở phụ nữ trẻ.
Những lời khuyên sau đây sẽ giúp bạn hiểu rõ những dấu hiệu cảnh báo của nốt ruồi ác tính. Nếu nhận thấy mình đang gặp phải một hoặc nhiều triệu chứng, bạn nên đi khám da liễu càng sớm càng tốt.
+ Thời gian xuất hiện: nốt ruồi xuất hiện lần đầu tiên sau 25 tuổi
+ Hình dạng không đối xứng, hai nửa nốt ruồi không bằng nhau/không khớp nhau
+ Có cạnh, bờ viền không đều;
+ Mép có khía hoặc răng cưa như vỏ sò.
+ Màu sắc của nốt ruồi thay đổi hoặc có nhiều màu hoặc không đều màu.
+ Đường kính mụn ruồi lớn, khoảng 6 mm trở lên.
+ Một sự thay đổi về kích thước, màu sắc, hình dạng và chiều cao của nốt ruồi đã được ghi nhận.
+ Nốt ruồi có thêm các triệu chứng như ngứa, rát, chảy máu, tiết dịch, bong tróc, đóng vảy hoặc mềm đi đột ngột.
+ Nốt ruồi có lông bị rụng hết lông.
Ngoài ra, điều quan trọng là phải phân biệt nốt ruồi không phải là đốm nâu quanh mắt, má, mũi (thường gọi là nốt ruồi thịt). Những đốm nâu này thực chất là bệnh da liễu, một loại bệnh dày sừng tiết bã và không phát sinh từ các cụm tế bào sản xuất sắc tố như nốt ruồi. “Nốt ruồi thịt” không có nguy cơ phát triển thành ung thư da và có thể được điều trị nếu bạn nghi ngờ chúng bị tổn hại về mặt thẩm mỹ.
Nốt ruồi cũng dễ bị nhầm lẫn với tàn nhang. Tàn nhang còn là những đốm nâu nhỏ thường xuất hiện ở mặt, cổ, ngực và cánh tay. Nhưng không gây nguy hiểm cho sức khỏe. Tàn nhang thường dễ nhận thấy ở những người có làn da trắng trong mùa hè nóng bức.
VI. Các nốt ruồi được điều trị như thế nào?
Để đánh giá một nốt ruồi, bác sĩ có thể yêu cầu cắt sinh thiết để kiểm tra mô bệnh học bên cạnh khám lâm sàng.
Tùy theo kết quả sinh thiết, nếu không có tế bào ác tính, bác sĩ có thể cắt bỏ toàn bộ nốt ruồi hoặc đốt bằng tia laser để loại bỏ nốt ruồi.
Trong trường hợp u ác tính, tùy theo tính chất xâm lấn của khối u, bác sĩ có thể phẫu thuật cắt bỏ khối u hoặc kết hợp xạ trị, hóa trị sau phẫu thuật.
VII. Cách phòng ngừa nốt ruồi nổi lên
Số lượng nốt ruồi do di truyền quyết định. Với sự phát triển tự nhiên này, không có cách nào để ngăn ngừa chúng. Tuy nhiên, bạn có thể hạn chế tình trạng nốt ruồi bị sẫm màu. Cũng như sự xuất hiện của nốt ruồi mới bằng cách bảo vệ da khỏi ánh nắng mặt trời, đặc biệt là trong thời thiếu niên.
+ Tránh ra ngoài lúc nắng nóng: Hạn chế hoạt động ngoài trời trong khoảng thời gian từ 10 giờ sáng đến 2 giờ chiều. Vì lúc đó tia cực tím của mặt trời mạnh hơn; ngay cả trong thời tiết lạnh.
+ Sử dụng kem chống nắng: Theo AAD – Học viện Da liễu Hoa Kỳ, bạn nên sử dụng kem chống nắng có chỉ số SPF tối thiểu là 30; Sử dụng khoảng 30 phút trước khi ra ngoài và thoa lại sau mỗi 2 giờ.
+ Đừng bỏ qua đồ bảo hộ giúp che nắng: Mũ rộng vành, kính râm, quần áo dài tay và các vật dụng bảo hộ khác. Sẽ giúp bạn ngăn chặn tia UV gây tổn hại cho làn da một cách hiệu quả.
Căn bệnh này có thể gây hại cho sức khỏe con người. Vì vậy, nếu tình trạng này xảy ra trên da cần tham khảo ý kiến bác sĩ để điều trị sớm. Trên thực tế, những nốt mụn này thường không gây hại cho cơ thể. Tuy nhiên, chúng ảnh hưởng đáng kể đến tính thẩm mỹ của làn da. Vì vậy, giải pháp được nhiều người lựa chọn hiện nay là loại bỏ nó.
Trên đây là những thông tin về Nốt ruồi nổi lên do đâu. Chúng tôi hy vọng nó hữu ích với bạn. Nếu bạn có vấn đề gì thắc mắc, có thể liên hệ với chúng tôi qua:
Đọc thêm:
PHÒNG KHÁM ĐA KHOA ÂN ĐỨC 1
Địa chỉ: 517 Tôn Đức Thắng, Hòa Khánh Nam, Liên Chiểu, Tp. Đà Nẵng.
Điện thoại: 0236 37 89 517
Zalo: 0368.275.751
Email: anduc1.pkdk@gmail.com
