Viêm da tiếp xúc là một trong những vấn đề về da phổ biến nhất. Viêm da tiếp xúc là một phản ứng viêm cấp tính. Hoặc mãn tính của da đối với một số yếu tố môi trường khi tiếp xúc với da. VDTX thường không ảnh hưởng tới sức khỏe nhưng bệnh gây khó chịu cho người bệnh. Hãy cùng Phòng khám Đa khoa Ân Đức tìm hiểu về Viêm da tiếp xúc là gì, nguyên nhân và cách điều trị bệnh này như nào nhé!
Đọc thêm:
I. Viêm da tiếp xúc là gì?
Viêm da tiếp xúc là bệnh xảy ra khi da tiếp xúc trực tiếp với chất kích ứng (viêm da tiếp xúc kích ứng) hoặc chất gây dị ứng (viêm da tiếp xúc dị ứng). Nó chỉ gây ra các triệu chứng về da như ngứa, rát và nứt nẻ ở điểm tiếp xúc.
Theo thống kê, có khoảng 1,5 đến 5,4% người dân trên toàn thế giới mắc bệnh viêm da tiếp xúc. Tỷ lệ này đang có xu hướng tăng lên gần đây.
VDTX thường xảy ra ở những người có làn da nhạy cảm, sức đề kháng yếu hoặc do tiếp xúc thường xuyên trong nghề nghiệp. Một số trường hợp bao gồm:
+ Bệnh nhân nói chung là phụ nữ.
+ Người cao tuổi (trên 70 tuổi) sức đề kháng giảm và dễ bị dị ứng khi sử dụng kháng sinh tại chỗ và corticosteroid chống viêm.
+ Những người thường xuyên tiếp xúc với hóa chất như thợ sơn, thợ giặt, thợ mỏ, thợ hàn…
II. Phân loại và triệu chứng gây viêm da tiếp xúc
Có 4 loại viêm da tiếp xúc phổ biến mà chúng ta thường gặp phải:
1. Viêm da tiếp xúc dị ứng:
Xảy ra khi da tiếp xúc với một chất gây ra phản ứng tự miễn dịch ngắn hạn. Dẫn đến phản ứng trên da thường xảy ra trong khoảng từ 12 đến 72 giờ sau khi tiếp xúc. Da có thể phản ứng dị ứng với một chất sau khi tiếp xúc nhiều lần hoặc sau một lần tiếp xúc.
Triệu chứng của bệnh VDTX dị ứng bao gồm:
+ Đỏ da;
+ Da khô từng mảng, vảy bong tróc;
+ Mụn nước. rỉ nước.
+ Da nóng rát hoặc ngứa;
+ Sưng mắt, mặt và bộ phận sinh dục trong trường hợp nặng;
+ Nổi mày đay;
+ Nhạy cảm với ánh sáng mặt trời; và da sẫm màu, thô ráp, nứt nẻ.
2. Viêm da tiếp xúc kích ứng:
Xảy ra khi da tiếp xúc nhiều lần với chất kích thích nhẹ hoặc kích ứng mạnh trong thời gian dài.
Triệu chứng của bệnh viêm da tiếp xúc kích ứng bao gồm:
+ Sưng nhẹ;
+ Da khô và nứt nẻ;
+ Rộp và loét đau đớn…
Loại viêm da này thường gặp ở những người thường xuyên tiếp xúc với hóa chất và sản phẩm tẩy rửa mạnh hoặc những người rửa tay thường xuyên.
3. Viêm da tiếp xúc ánh sáng:
Đây là một dạng viêm da hiếm gặp xảy ra khi ánh nắng mặt trời. Hoặc các tia khác chiếu trực tiếp vào da gây mẩn đỏ, khô và rát. Bản chất của bệnh là một dạng viêm da do phản ứng quang hóa. Cụ thể, bệnh phát sinh do tiếp xúc với hóa chất hoặc thực vật. Sau đó là tiếp xúc với ánh nắng mặt trời (có tia UV).
Viêm da do ánh sáng có thể xảy ra ở bất cứ ai. Tuy nhiên, những người có nguy cơ cao nhất là những người thường xuyên tiếp xúc với một số loại cây. Như cà rốt, cần tây, ngò, rau mùi tây, quả sung…. và tiếp xúc với ánh sáng.
4. Viêm da tiếp xúc bội nhiễm:
Xảy ra khi vi khuẩn hoặc nấm xâm nhập vào cơ thể gây viêm da và bội nhiễm. Đây là bệnh VDTX nguy hiểm nhất. Có thể dẫn đến những biến chứng khó lường và ảnh hưởng đến sức khỏe. Cũng có nguy cơ để lại sẹo rất cao. Bệnh có thể xảy ra ở nhiều vùng da, thậm chí có thể lây lan khắp cơ thể. Ngoài các tổn thương ở da, bệnh nhân có thể bị sốt, nổi hạch và đau.
Những nguyên nhân chính gây viêm da tiếp xúc bội nhiễm là:
+ Người bệnh không biết cách điều trị vùng da bị viêm.
+ Gãi thường xuyên khi mụn nước đã vỡ.
+ Không giữ vệ sinh sạch sẽ.
+ Tiếp xúc với kim loại, hóa chất,… gây bệnh.
Ngoài ra, nguyên nhân gây VDTX cũng có thể do yếu tố cơ thể và di truyền. Nhiều nghiên cứu cho thấy, nếu cha, mẹ hoặc người thân của bạn mắc các bệnh dị ứng (viêm mũi dị ứng, hen suyễn, nổi mề đay, viêm da dị ứng…). Thì có khả năng con bạn cũng dễ bị VDTX. Điều này là do chức năng hàng rào bảo vệ da bị suy giảm. Filaggrin hoặc tế bào lympho tcd4 bị khiếm khuyết khiến cơ thể dễ bị kích ứng. Giải phóng kháng nguyên lên bề mặt da và gây viêm da.
III. Dấu hiệu bị viêm da tiếp xúc
Tùy thuộc vào chất tiếp xúc với da mà thời gian để các triệu chứng xuất hiện trên da có thể khác nhau. Nó thường xảy ra trong vòng 24 giờ sau khi tiếp xúc.
+ Da nơi tiếp xúc với chất gây dị ứng và kích ứng chuyển từ màu hồng sang màu tím.
+ Mụn nước hoặc mụn nước xuất hiện.
+ Những vết sưng có kích thước khác nhau xuất hiện trên da (những vết nhỏ chỉ có kích thước vài centimet, những vết lớn là cả đốm trên da).
+ Da bị kích ứng luôn có cảm giác nóng rát và châm chích.
+ Sau một thời gian, vùng da này trở nên khô và bong tróc.
Đôi khi các triệu chứng của bệnh không chỉ biểu hiện ở vùng da hở mà còn lan sang các vùng khác trên cơ thể.
IV. Điều trị viêm da tiếp xúc
Chữa VDTX có thể là một quá trình lâu dài vì da bị tổn thương đặc biệt nhạy cảm. Nếu có dấu hiệu hoặc nghi ngờ viêm da tiếp xúc, người bệnh nên tham khảo ý kiến bác sĩ da liễu. Tránh các chất gây kích ứng hoặc tác nhân. Đồng thời sử dụng các loại kem phòng ngừa để vết thương mau lành và ngăn ngừa tái phát.
Trong nhiều trường hợp, tránh nguyên nhân gây dị ứng là một hình thức điều trị. Việc tiếp xúc với chất này trong tương lai có thể dẫn đến viêm da tiếp xúc tái phát. Điều trị thường bao gồm rửa vùng da bị ảnh hưởng bằng nhiều nước. Để loại bỏ bất kỳ dấu vết nào của chất gây kích ứng có thể còn sót lại trên da. Nên tránh tiếp xúc thêm với chất này. Các loại thuốc dùng điều trị VDTX thường bao gồm:
– Chất làm mềm: Sử dụng chất dưỡng ẩm giúp giữ ẩm cho da đồng thời giúp da tự phục hồi và bảo vệ da khỏi viêm nhiễm. Chất làm mềm là một phần quan trọng trong việc phòng ngừa và điều trị viêm da tiếp xúc kích ứng.
– Corticosteroid chống viêm: Corticosteroid bôi tại chỗ thường được sử dụng để điều trị viêm da tiếp xúc. Bệnh nhân được kê toa một loại kem hoặc thuốc mỡ. Trong trường hợp nặng, có thể phải dùng thuốc corticosteroid đường uống hoặc tiêm corticosteroid.
Tuy nhiên, hãy cẩn thận không dùng nhiều thuốc hơn hoặc dùng thuốc thường xuyên hơn mức khuyến cáo của bác sĩ. Nói chung, không nên sử dụng corticosteroid nồng độ cao trên các vùng da mỏng. Như mặt, bộ phận sinh dục, vùng kẽ, nếp nhăn, v.v. để tránh nguy cơ teo da. Thuốc chỉ nên được sử dụng trong thời gian ngắn. Sử dụng kéo dài làm tăng nguy cơ viêm da tiếp xúc và kích ứng thêm.
– Thuốc kháng histamine: Hydroxyzine và cetirizine được khuyên dùng để kiểm soát ngứa.
Lưu ý: Người bệnh phải tuân thủ uống thuốc theo chỉ định của bác sĩ. Đúng liều lượng và đúng số ngày, ngay cả khi triệu chứng đã cải thiện. Tiếp theo, tránh tiếp xúc với chất kích thích hoặc chất gây dị ứng. Đeo găng tay và quần áo bảo hộ khi tiếp xúc với các chất kích thích đã biết. Giữ ẩm cho làn da của bạn vì da khô, đặc biệt là da tay, dễ bị kích ứng hơn.
V. Biện pháp phòng ngừa viêm da tiếp xúc
+ Tránh xa các chất gây dị ứng.
+ Chọn sản phẩm dịu nhẹ: Các sản phẩm tiếp xúc với da như xà phòng, kem dưỡng da, bột giặt…. Sản phẩm có thành phần phải dịu nhẹ, không chứa kiềm, không chứa hương liệu. Và thuốc nhuộm để giảm thiểu nguy cơ kích ứng da.
+ Luôn mặc quần áo bảo hộ và đeo găng tay khi thực hiện công việc thường xuyên tiếp xúc với chất độc hại.
+ Những người bị viêm da thần kinh nên dưỡng ẩm cho da – đặc biệt là khi thời tiết khô. Ít nhất hai lần một ngày bằng các sản phẩm như kem, thuốc mỡ hoặc xịt khoáng.
+ Khi tắm, bạn không nên tắm bằng nước quá nóng hoặc tắm quá lâu.
+ Khi sử dụng sản phẩm chăm sóc da mới, bạn nên thử lên cổ tay và theo dõi trong 24 giờ. Để xem da có bị kích ứng hay không trước khi tiếp tục sử dụng.
+ Uống đủ nước (khoảng 2-3 lít nước mỗi ngày) để tránh khô da.
+ Chọn quần áo thoáng mát, mềm mại: Quần áo thoáng mát làm từ cotton hoặc sợi tự nhiên. Điều này không chỉ ngăn tiết mồ hôi quá nhiều mà còn giảm ma sát trên da có thể dẫn đến trầy xước. Len, lụa và các loại vải tổng hợp như polyester có nhiều khả năng gây kích ứng da hơn.
+ Giữ môi trường sạch sẽ: Thường xuyên vệ sinh, lau chùi để giảm bụi, tóc và phấn hoa cũng như không hút thuốc hoặc tránh khói thuốc lá sẽ giúp bảo vệ làn da nhạy cảm của bạn tốt hơn.
+ Chấn chỉnh căng thẳng: Rối loạn cảm xúc có thể làm trầm trọng thêm tình trạng viêm da thần kinh. Vì vậy, thư giãn, giảm áp lực cũng là cách ngăn ngừa viêm da tái phát.
Viêm da tiếp xúc biểu hiện những triệu chứng dễ nhầm lẫn với nhiều bệnh da liễu khác. Tốt nhất người bệnh không nên tự ý dùng hoặc sử dụng thuốc tại nhà nếu không có chỉ định của bác sĩ. Nếu nhận thấy bất kỳ triệu chứng bất thường nào trên da, bạn nên đến gặp bác sĩ da liễu càng sớm càng tốt để được tư vấn và tìm ra phương pháp điều trị hiệu quả nhất. Phòng khám Đa khoa Ân Đức với đội ngũ bác sĩ đến từ các Bệnh viện lớn ở Đà Nẵng. Bạn có thể đặt lịch hẹn khám qua:
PHÒNG KHÁM ĐA KHOA ÂN ĐỨC 1
Địa chỉ: 517 Tôn Đức Thắng, Hòa Khánh Nam, Liên Chiểu, Đà Nẵng
Điện thoại: 0236 37 89 517
Zalo: 0368.275.751
Email: anduc1.pkdk@gmail.com
